Coeliakie

Wat is coeliakie?

Coeliakie (spreek uit: seuliakie) is een aandoening van de dunne darm die het gevolg is van overgevoeligheid voor gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, haver, rogge en gerst. Gluten beschadigt bij Coeliakie het slijmvlies van de darmen. Dit is het gevolg van een specifieke reactie van het immuunsysteem op een van de bouwstenen van gluten; het aminozuur gliadine. Het darmslijmvlies kan zelfs helemaal kapot gaan.

Door de slechte opname van belangrijke voedingsstoffen kunnen veel klachten optreden (zie onder). De Nederlands naam voor Coeliakie is glutengevoelige spruw, niet-tropische spruw of glutenintolerantie. Coeliakie kan zich zowel op kinderleeftijd als op volwassenleeftijd openbaren.

In de voedingsindustrie wordt heel veel met gluten gewerkt. Het is een van de meest voorkomende gevallen van een voedselallergie. De glutenintolerantie kan optreden zodra een kind glutenbevattend voedsel krijgt. Denk daarbij aan tarwebloem, pap of brood. Dit kan dus al vroeg het geval zijn, al wel vanaf acht maanden. In Nederland is bij ongeveer 10.000 mensen coeliakie vastgesteld. Het aantal mensen dat coeliakie heeft, zonder het te weten, ligt waarschijnlijk veel hoger. Vaak zijn de klachten dermate vaag, dat niet aan de mogelijkheid van coeliakie wordt gedacht. Ook op oudere leeftijd kan een glutenintolerantie ontstaan.

Coeliakie is een erfelijke ziekte: eerstegraads familieleden hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van coeliakie. Twee derde van de mensen met Coeliakie zijn vrouwen.

Symptomen Coeliakie

Mensen met coeliakie vertonen een grote verscheidenheid aan klachten en verschijnselen. Bij een baby met coeliakie valt de grote hoeveelheid stinkende, vettige en vaak schuimende ontlasting op, die meestal meerdere malen per dag wordt geproduceerd.

Verder is er bij kinderen met een glutenintolerantie sprake van een opgezette buik, weinig eetlust, overgeven, ondergewicht, groeistoornissen en dunne ledematen. Meestal komt ook diarree voor en soms obstipatie. Vaak zijn deze kinderen huilerig en humeurig. Het beeld van glutenintolerantie kent veel variaties. Bij ernstige, langer bestaande gevallen treden groeiachterstand, vertraagde puberteit en onderontwikkeling van het tandglazuur op.

Bij volwassenen zijn de symptomen meer algemeen: diarree, gewichtsverlies, bloedarmoede, vermoeidheid, humeurigheid, ‘botpijn’, stoornissen in de menstruatie, afwijkingen in het mondslijmvlies en een algeheel gevoel van ziek zijn. Er is soms sprake van glutengevoelige dunne darmafwijkingen, zonder dat men hierdoor klachten heeft.

Vaak zijn de klachten zo vaag, dat niet aan de mogelijkheid van coeliakie wordt gedacht.
De oplossing ligt in glutenvrij dieet. Door geen gluten meer te eten, herstelt het lichaam. Ook mensen die vage klachten hebben en overstappen op een glutenvrij dieet, bespeuren verbetering. Het duurt overigens zeker één tot twee jaar voor het darmslijmvlies zich geheel heeft hersteld.

Coeliakie of glutenintolerantie is een chronische ziekte; het glutenvrije dieet moet dan ook levenslang worden volgehouden.