Burn-out: beroepsziekte nummer één

Woorden als 'burn-out-cultuur' en 'burn-out epidemie' zingen met regelmaat rond in onze maatschappij. Een burn-out is het gevolg van aanhoudende stress op het werk en langdurige roofbouw op het lichaam. Dit uit zich onder meer in gevoelens van depressie, vermoeidheid, concentratieproblemen, een afname van de productiviteit alsmede een leeg gevoel aan het einde van de werkdag.

Burn-out komt voor onder alle leeftijds- en beroepsgroepen. Mensen met een hang naar perfectionisme of gevoeligheid voor stress hebben een verhoogde kans op burn-outklachten, evenals piekeraars en mensen met weinig zelfvertrouwen. Een aantal jaar geleden zijn wetenschappers van het Donders Instituut voor Brein, Cognitie en Gedrag, onderdeel van de Radboud Universiteit in Nijmegen, erin geslaagd om verschillen in hersenactiviteit tussen gezonde mensen en mensen met een burn-out aan te tonen. Daarmee is een burn-out vast te stellen op grond van objectieve gegevens en dat is een doorbraak voor de diagnosevaststelling, mede omdat symptomen van een burn-out kunnen lijken op die van depressie en chronische vermoeidheid. Desalniettemin erkent de World Health Organisation de burn-out nog steeds niet als officieel ziektebeeld, maar slechts als 'werkfenomeen.' 

Aantal klachten groeit

Niet zelden wordt de burn-out genoemd als beroepsziekte nummer één van Nederland. En dat is niet zo gek, want het aantal burn-outklachten onder werknemers neemt nog steeds toe. Volgens de 'Arbeidsbalans 2018' van TNO is de werkdruk de afgelopen tien jaar behoorlijk gestegen en dat komt omdat werknemers steeds meer taken en verantwoordelijk krijgen, maar daar steeds minder zelf over te zeggen hebben. Het gevolg: een toename van het aantal werknemers met burn-outklachten. "Dit is zorgelijk, omdat deze combinatie samenhangt met werkdruk en het risico op werkstress verhoogt, wat terug te zien is in de stijging van burn-outklachten onder werknemers, van 11% in 2007 naar 16% in 2017," aldus  TNO-onderzoeker Wendela Hooftman. 

Onderwijs is koploper

Volgens eerdere cijfers uit 2014 van CBS en TNO had 14 procent van de werknemers in Nederland in dat jaar burn-outklachten, ofwel: een op de zeven. Die werknemers voelden zich minstens een paar keer per maand leeg aan het eind van een werkdag, emotioneel uitgeput door het werk of moe bij het opstaan als zij werden geconfronteerd met hun werk. De beroepsgroep met de meeste burn-outklachten is het onderwijs, binnen die groep is een op de vijf werknemers bekend met burn-outklachten. Dit komt onder meer door de hoge werklast waar mensen in het onderwijs mee te maken hebben en het hoge niveau van emotionele betrokkenheid. Na het onderwijs volgen de beroepsdomeinen 'informatie & communicatie' en 'financiële dienstverlening.' Overigens hebben niet alleen werknemers last van burn-outklachten, ook zelfstandig ondernemers hebben te maken met deze klachten, al is de toename onder deze groep wel kleiner dan bij werknemers.