Dyslexie: wat is het eigenlijk precies?

Bij veel eindexamenleerlingen ging op 9 juni de vlag uit na het verlossende telefoontje van school. Niet iedereen was echter zo gelukkig. Sommige leerlingen zijn veroordeeld tot het maken van herexamens terwijl weer anderen zich al hebben verzoend met de gedachte dat ze het jaar over zullen moeten doen. Een deel van de examenkandidaten nam deel aan de examens met een zogenaamde dyslexieverklaring. Alhoewel we nog lang niet alles weten over dyslexie, wordt over het algemeen aangenomen dat het hebben van dyslexie niet bevorderlijk is voor leerprestaties. Maar wat is dyslexie nu precies?

In de hersenen

Dyslexie betekent letterlijk 'niet kunnen lezen' en wordt ook wel woordblindheid genoemd. Maar of dat ligt aan het niet kunnen lezen of dat het een aangeboren stoornis is, is nog niet geheel duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat iemand met dyslexie moeite heeft met lezen, spellen en schrijven, terwijl er sprake is van een normale intelligentie. Ook is zeker dat dyslexie zich afspeelt in de hersenen. Zogeheten klankcodes worden daar niet volledig of niet goed verwerkt en daardoor minder goed in het geheugen opgeslagen. Duidelijk is ook dat dyslexie voor een groot deel erfelijk bepaald is. Kinderen van ouders met dyslexie hebben een grotere kans om zelf dyslexie te krijgen dan kinderen waarbij de aandoening niet voorkomt in de familie.

Klein percentage

In Nederland is 3 tot 5 procent van de leerlingen dyslectisch, denken wetenschappers. Sommige wetenschappers zeggen dat dat percentage mogelijk nog lager ligt. De aandoening wordt vaak vastgesteld nadat kinderen in groep 3 van de basisschool zijn begonnen met lezen. Kinderen met dyslexie hebben bijvoorbeeld moeite om het verschil te horen tussen klanken of om klanken in de goede volgorde te zetten. Bij lezen, komen de problemen naar voren zodra kinderen hardop gaan lezen. Kinderen hebben bijvoorbeeld een traag leestempo of maken veel fouten doordat ze woorden gaan raden. 

Spellen en schrijven

Ook bij spellen en schrijven zijn er signalen die op dyslexie kunnen wijzen. Langdurig veel spellingfouten maken, is er eentje van. Het kan zijn dat kinderen een bepaald woord op verschillende manieren spellen. Bij schrijven, valt het op als leerlingen vaak onleesbaar, met veel doorhalingen, woorden op papier zetten. Kinderen die wel leesbaar schrijven, doen dat in een traag tempo.

Dyslexieverklaring 

Om vast te stellen dat een kind dyslexie heeft, is een diagnostisch onderzoek nodig. Daarvoor moet een leerling een verwijzing van de school hebben. Het onderzoek mag alleen worden uitgevoerd door professionals die gekwalificeerd zijn voor het uitvoeren van psychodiagnostisch onderzoek, bijvoorbeeld een psycholoog of orthopedagoog. Het onderzoek duurt twee of drie dagdelen en bestaat onder meer uit vaardigheidstesten, een onderzoek naar de algemene intelligentie en een gesprek met de ouders en het kind. 

Als er door de arts is vastgesteld dat er inderdaad sprake is van dyslexie krijgt de leerling een dyslexieverklaring, die onbeperkt geldig is. Daarmee mag een kind langer doen over een examen en krijgt het de opgaven in een groter lettertype. Daarnaast kan iemand met een dyslexieverklaring gebruik maken van digitale hulpmiddelen. 

Bent u of uw kind gediagnosticeerd met dyslexie? Dan is het goed te weten dat het Functioneel Neurologisch Instituut mede is gespecialiseerd in de behandeling van dyslexie.