sluiten

Nieuws

Laat uw hersenen weer groeien

Anders dan wat vaak gedacht wordt, is cognitieve achteruitgang geen onvermijdelijk onderdeel van het ouder worden. In de loop van de jaren is er steeds meer bewijs gevonden dat hersenen zichzelf op elke leeftijd kunnen vernieuwen. Wij zetten de belangrijkste doorbraken op een rijtje.

Doorbraak #1: Volwassen hersenen kunnen nieuwe hersencellen maken

Tot het einde van de vorige eeuw dachten neurowetenschappers dat volwassen hersenen geen nieuwe hersencellen meer maken. Vanaf dat moment zou er onvermijdelijk sprake zijn van aftakeling, aangezien hersencellen afsterven en niet worden vervangen. In fasen ontdekten wetenschappers dat daar niets van klopte. Zo ontdekte de medische wetenschap In de jaren ’50 dat de hersenen flexibeler, soepeler en plooibaarder zijn dan gedacht. Door deze zogeheten neuroplasticiteit kunnen de hersenen nieuwe verbindingen maken tussen neuronen (zenuw-of hersencellen) en zichzelf tot op zekere hoogte, na letsel en beroertes herstellen.

Groter aanpassingsvermogen dan gedacht

Nog later ontdekte de wetenschap dat de plasticiteit en het aanpassingsvermogen van de hersenen nog groter zijn dan we al vermoedden. In de jaren ’80 en ’90 kwam er, door betere technologie om de hersenen te bestuderen, meer bewijs voor de vorming van nieuwe neuronen in de hippocampus van volwassen zoogdieren. Het was toen al lange tijd bekend dat de hippocampus betrokken is bij het opslaan van nieuwe herinneringen, en dat hij een cruciale rol speelt bij redeneren en herinneren. Schade aan de hippocampus zorgt voor cognitieve stoornissen en geheugenproblemen. Dit is aangetoond in talloze studies naar ziekten en letsel die de hippocampus treffen, zoals de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie.

Plasticiteit en dynamiek

Dat we ons hele leven nieuwe herinneringen opslaan, betekent dat er in de hersenen iets verandert, wat wijst op plasticiteit en dynamiek. Dit inzicht en het vermogen tot neurogenese (het ontstaan van nieuwe hersencellen) bij volwassenen inspireerde neurowetenschapper Fred Gage van het Salk Institute in Californië tot zijn vernieuwende onderzoek naar de hippocampus. Aan het eind van de vorige eeuw toonden Gage en zijn team aan dat de hersenen van een volwassen mens inderdaad nieuwe hersencellen vormen. Deze baanbrekende ontdekking is sindsdien vele malen bevestigd.

Oude theorieën onderuitgehaald

Gages bevindingen deden alles wat de wetenschap over de hersenen dacht te weten, op zijn grondvesten schudden. Twee theorieën over de hersenen en ouderdom, die tot dan toe voor waar werden aangenomen, werden onderuitgehaald: dat onze hersenen als we begin twintig zijn stoppen met groeien; en dat we daarna alleen nog hersencellen verliezen, waardoor ouder worden voor cognitieve
achteruitgang en geheugenverlies zorgt.

De ontdekking dat de hersenen doorgaan met het genereren van neuronen veranderde ons beeld van veroudering totaal. Want als er nieuwe hersencellen kunnen worden gemaakt, kunnen de hersenen zichzelf vernieuwen. Wel is de snelheid waarmee dit gebeurt cruciaal.

Doorbraak #2: Het tempo van neurogenese verschilt van persoon tot persoon

Het tempo van neurogenese verschilt van persoon tot persoon. Het tempo van neurogenese verschilt sterk van persoon tot persoon. Hoewel sommige hersenen in sneltreinvaart nieuwe neuronen produceren, vindt dit proces van vernieuwing bij de meesten van ons met een gemiddelde snelheid plaats. Bij sommige mensen maken de hersenen echter slechts nieuwe hersencellen aan met een vijfde van de gemiddelde snelheid. De mate van neurogenese is misschien wel de belangrijkste factor voor een goede kwaliteit van leven.

Doorbraak #3: Sterke neurogenese vergroot kwaliteit van leven

Uw kwaliteit van leven is eigenlijk evenredig aan de mate waarin uw hersenen nieuwe cellen aanmaken. Een hogere snelheid biedt sterke cognitieve, emotionele en psychische voordelen. Bij een sterke neurogenese bent u actief, opgewekt en maakt u optimaal gebruik van uw mogelijkheden. U vergroot uw verstandelijke vermogens en u bent emotioneel vitaal. U bent beschermd tegen stress en depressie, en u hebt een goede afweer. U voelt zich goed, vrolijk en staat positief in het leven. Omgekeerd blijkt uit meerdere studies dat een lage neurogenese verband houdt met slechte cognitieve functies; uw hersenen krimpen, uw leven vernauwt zich en u ervaart geheugenverlies, cognitieve beperkingen, dementie, stress of angst, depressie, verlies van executieve functies ( gedrag, emotie en denken) verminderde weerstand of andere gezondheidsproblemen.

Stimuleren van neurogenese

De snelheid van neurogenese neemt op middelbare leeftijd meestal af, waarna ze nog verder achteruitgaat als iemand oud wordt. Maar dat hoeft niet te gebeuren. Met de juiste stimulans kan neurogenese op elke leeftijd worden verbeterd. Ze kan zelfs drastisch stijgen, waardoor de cognitie, stemming en gezondheid een enorme oppepper krijgen. Daardoor verlengen we niet alleen de beste jaren van onze hersenen, maar we versterken in feite de hersenen zelf: iets wat we tot nog toe niet voor mogelijk hielden.

Doorbraak #4: Het is mogelijk om mate van neurogenese te verhogen

U kunt de mate van neurogenese met een factor drie tot vijf verhogen, hoe oud u ook bent. Niet alleen als u 20 tot 30 bent, maar zelfs daarna. U kunt de vitaliteit van uw hersenen en uw geheugen verbeteren. Ouderdom betekent niet automatisch achteruitgang.

We hebben altijd gedacht dat onze genen bepalen hoe we ouder worden en hoelang we scherp blijven. Maar we weten nu dat in dit proces dieet en leefstijl veel belangrijker zijn dan de genen die we geërfd hebben. Toen het proces van neurogenese net was ontdekt, vroegen onderzoekers zich af of ze iets in gang konden zetten om dat mechanisme te stimuleren.

Testen met muizen

Gage en zijn team gaven muizen een ‘verrijkte omgeving’ met loopwielen, plekken om te verkennen, nestmateriaal, alsmede andere muizen om mee om te gaan en te paren. Vervolgens hielden ze de effecten in de gaten. De resultaten waren opmerkelijk. De verrijkte omgeving zorgde voor een vier tot vijf keer zo hoge neurogenese. Het hersengedeelte waar nieuwe hersencellen worden gevormd, groeide bij de muizen van 30.000 naar 35.000 hersencellen. Dit komt neer op een zesde meer neuronen dan normaal. Maar het meest verbazingwekkend waren de gevolgen die deze stijging had op wat de muizen konden. De muizen met extra hersencellen hadden een veel beter denkvermogen en geheugen dan hun soortgenoten met ‘normale neurogenese’. Ze hadden dingen sneller door en gaven blijk van betere algemene cognitieve vaardigheden. Met andere woorden: ze waren slimmer.


Beter omgaan met emoties en stress

Bovendien konden deze muizen beter met emoties omgaan en waren ze opgewassen tegen emotionele stress, omdat hun weerstand tegen angst, stress en depressie enorm verbeterde. Deze ‘supermuizen’ hadden een aanzienlijke cognitieve en emotionele voorsprong op hun soortgenoten, die in een gewone kooi hadden geleefd. Een andere onverwachte uitkomst was dat deze positieve resultaten zich op elke leeftijd voordeden. Als de dieren op middelbare leeftijd in de verrijkte omgeving werden gezet, werd de neurogenese vijf keer zo hoog. Wanneer de muizen oud waren, was de neurogenese drie tot vijf keer zo hoog.


Belang van omgevingsverrijking

Nog opmerkelijker was het belang van het feit dat de omgeving op verschillende manieren verrijkt werd. Normaal gesproken sterft 60 tot 70 procent van de nieuwe neuronen snel weer af, maar het verrijken van de omgeving zorgde ervoor dat bijna alle neuronen overleefden en zich ontwikkelden. Deze krachtige resultaten waren het gevolg van de complete verandering in leefstijl. De resultaten van deze dierstudie hoeven niet van toepassing te zijn op mensen, hoewel dezelfde resultaten vele malen herhaald zijn in andere onderzoeken. Ook hebben neurowetenschappers de specifieke effecten vastgesteld die omgevingsprikkels op de menselijke neurogenese hebben, en die het afsterven van nieuwe hersencellen kunnen voorkomen.

 

Contact

Heeft u een vraag of wilt u een intake gesprek aanvragen?

Neem contact op

Direct contact?

Bel 071 - 362 01 01
Maandag t/m vrijdag
8.00 – 17.30 uur

Blijf op de hoogte

Meld u aan voor onze nieuwsbrief en ontvang de nieuwste ontwikkelingen rondom het vakgebied functionele neurologie en ons Instituut rechtstreeks in uw mailbox.

www.fninstitute.com gebruikt cookies om de website te verbeteren en te analyseren, voor social media en om ervoor te zorgen dat je relevante advertenties te zien krijgt. Als je meer wilt weten over deze cookies, klik dan hier voor ons cookie beleid. Bij akkoord geef je www.fninstitute.com toestemming voor het gebruik van cookies op onze website.
 Cookies NIET accepteren