"Na het luisteren van die rustgevende muziek was mijn bloeddruk steeds 5 tot 10 punten lager"

Zo’n 13 jaar geleden sloeg het noodlot toe voor de toen 64-jarige Martin Ebell uit Nieuw-Vennep. Martin viel van een hoogte van twee meter en landde met beide benen gestrekt op de grond. De scans en aanvullend onderzoek wezen uit dat meerdere bloedproppen in de hersenen TIA’s veroorzaakten. Deze tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen had grote gevolgen. De impact van de val veroorzaakte een schokgolf van schade, tot in de hersenen. Martin werd geconfronteerd met gehoorverlies aan de linkerzijde van zijn hoofd, beroertes en uitval bij inspanning. “Normaal gesproken kan het lichaam de impact van zo’n val nog wel een beetje absorberen,” vertelt Martin. “Doordat ik rechtstandig op mijn hielen terechtkwam, is de impact van de klap echter via mijn bottengestel naar mijn hersenen geleid en daar als het ware uiteengespat.”

Bovendruk van 200

Dankzij behandeling in het Functioneel Neurologisch Instituut is Martin goed hersteld. “De gevolgen van die klap zullen echter nooit helemaal meer weg gaan. Zo heb ik er een verhoogde bloeddruk aan overgehouden. Mijn bovendruk kan tegen de 200 aanzitten, waardoor ik pillen moet slikken en bloeddrukverlagers gebruik om de bloeddruk te verlagen.” Toen Martin benaderd werd door het Functioneel Neurologisch Instituut om deel te nemen aan een empirisch onderzoek naar het effect van muziek op de hoogte van de bloeddruk, hoefde hij dan ook niet lang na te denken. “Ik onderhoud al dertig jaar een goede relatie met mijn behandelaar bij het Functioneel Neurologisch Instituut en dank mijn huidige gezondheid mede aan de goede behandelingen aldaar.” 

Internationaal onderzoek

Uit eerdere internationale onderzoeken is al gebleken dat muziek een helend effect op het hart kan hebben. Zo zou het de bloeddruk verlagen, de hartslag vertragen en ongemakken bij hartpatiënten kunnen wegnemen. Daarnaast hebben wetenschappers aangetoond dat muziektherapie samentrekkingen van het hart kan stimuleren, waardoor het bloed beter door het lichaam wordt gepompt. Mensen met een hoge bloeddruk profiteren het meest van de combinatie van muziek en bloeddrukverlagende medicatie zo stelden onderzoekers van de Sao Paulo University in Brazilië vast.

Positieve resultaten

Het empirisch onderzoek van het Functioneel Neurologisch Instituut borduurde voort op deze inzichten uit internationaal onderzoek. Gedurende twee onderzoeksdagen in januari namen meerdere patiënten met een hoge bloeddruk deel aan de testen en onderzoeken. “Toevallig had ik zelf een slechte dag op de dag van het onderzoek, maar de resultaten van het onderzoek onder andere patiënten waren dusdanig positief, dat ik heb toegezegd mee te werken aan een vervolgonderzoek.” Als onderdeel van dit vervolgonderzoek luistert Martin, vanaf medio januari, thuis driemaal per dag naar de speciaal voor dit doel gecomponeerde muziek. Volgens een vast protocol meet Martin steeds voor en na het luisteren naar de muziek zijn bloeddruk. “Het resultaat was echt opmerkelijk. Er zat steeds een verschil in van tussen de 5 en 10 punten.”

Stoppen met medicatie

Omdat mijn bloeddruk op een gegeven moment vrij regelmatig was, de bovendruk zat zo tussen de 140 en 145, ben ik in overleg met mijn arts in twee stappen gestopt met het slikken van mijn pillen. Dat was zo rond half april.” De resultaten van Martin’s metingen hadden hier niet onder te lijden. Zijn bloeddruk bleef na het luisteren naar de rustgevende muziek op het eerder geregistreerde lagere niveau. “Op een gegeven moment ben ik ook gestopt met het luisteren naar de muziek. Ik was benieuwd naar het effect daarvan. Aan de hand van de metingen merkte ik toen dat mijn bloeddruk weer wat meer ging schommelen. Als ik dan bijvoorbeeld iets op TV zag waar ik me aan ergerde, dan ging mijn bloeddruk omhoog, hij kwam echter nooit meer boven de 160.” Martin vindt al experimenterend op een gegeven moment een ritme dat voor hem goed werkt. “Ik meet nu eenmaal per week mijn bloeddruk. Als ik dan merk dat die wat verhoogd is, dan luister ik weer een paar dagen driemaal per dag naar de muziek. En dan zakt-ie weer.” 

Enthousiast

Martin is enthousiast over de impact van muziek op de bloeddruk, maar plaatst ook een kanttekening. “Ik denk wel dat het belangrijk is dat je je ervoor openstelt en dat je het in eerste instantie een maand of drie achter elkaar moet volhouden. Ik heb goede ervaringen met yoga en heb zelf ervaren dat dit soort methoden een goede uitwerking op je hebben. Dat geldt ook voor deze muziektherapie. Die heeft een positief effect op je brein. En je brein beïnvloedt per slot van rekening toch je bloeddruk. Je moet het uiteindelijk wel zelf onderhouden, want het effect is natuurlijk niet blijvend. Ik ben in elk geval blij dat het op mij zo’n positieve invloed heeft. Op hoge leeftijd voel je niet dat je een hoge bloeddruk hebt. Ondertussen is het natuurlijk wel gewoon gevaarlijk. Het is mij ook heel wat waard dat ik heb kunnen stoppen met het slikken van bloeddrukverlagers en cholesteroltabletten. Die geven toch ook allemaal weer bijwerkingen. Ik kan me nog goed herinneren dat ik in het begin ontzettend slaperig werd van het slikken van de bloeddrukverlagers. Omdat ik aan de linkerkant van mijn hersenen een kleine beschadiging heb overgehouden aan mijn val, slik ik wel het voedingssupplement Gabax. Dat zorgt voor een ontspannen gevoel.” 

Solfeggio tonen

Martin heeft de rustgevende muziek op zijn i-Pad staan. “Ik word er echt rustig van. Ik val er ook goed van in slaap. Over het algemeen val ik al na zes of zeven minuten in slaap. De muziektrack is dan nog niet eens afgelopen.” Voor de ontwikkeling van de muziektracks tekent DJ en muziekmaker Maurice Jansen. “Op verzoek van het Functioneel Neurologisch Instituut heb ik een aantal tracks ontwikkeld voor dit bijzondere project. Vanwege de helende werking op het brein heb ik hierbij onder meer gebruik gemaakt van solfeggio tonen. Dit spectrum van zes verschillende tonen, eigenlijk oergeluiden op zes verschillende frequenties, vormt de basis voor enkele tracks die ik heb gemaakt. Om ervoor te zorgen dat de tracks toch fijn zijn om naar te luisteren, heb ik als het ware allemaal muzikale effecten rondom die solfeggio tonen heen gebouwd. Denk dan bijvoorbeeld aan het gebruik van natuur- en dierengeluiden, zoals van de zee, een storm en vogelgezang, maar ook aan klankschalen en -gongs.” Om een rustgevend effect te creëren is ook het tempo van de muziek belangrijk weet Maurice. “Waar een gemiddelde dancetrack zo’n 130 beats per minute (BPM) kent, heb ik de tracks voor dit project ontwikkeld op zo’n 70 tot 80 BPM.” Tijdens de twee onderzoeksdagen in Lisse heeft Maurice 8 verschillende muziekstijlen uitgeprobeerd, ook qua tempo. Na deze dagen heeft Maurice één demoversie gemaakt, waar patiënten thuis mee konden testen. Inmiddels heeft Maurice een serie van zeven verschillende tracks gemaakt. “Ook op het gebied van muziek verschillen smaken nu eenmaal, daarom is het belangrijk dat patiënten een track kunnen kiezen die past bij hun smaak.”